UZUNCABURÇ’UN İSİM BABASINA MİNNET
Geçtiğimiz günlerde Mersin Arkeoloji Müzesini gezerken küçük salonda gösterilen belgesel filmi beğenerek izledim. İz TV yapımcısı adaşım Rıfat Çığ, kalıntılar yönünden oldukça zengin olan Mersin’in merkez ve ilçelerindeki önemli tarihî, turistik yerleri gezerek anlatıyordu. Oldukça akıcı ve dinamik olan programı izlerken “Adamkayalar” ve “Uzuncaburç” bölümlerinde birden kafamda şimşekler çakıverdi.
Yöre halkı ile Yörükler, içinde ve çevresinde yaşadıkları tarihî kalıntılara görünümlerine ve özelliklerine göre çarpıcı isimler koyuvermişlerdi. Öyle ki, çok tutan bu isimler zamanla o tarihî eserlerle özdeşleşmiş ve günümüze kadar gelebilmişti. Bu aynı zamanda binlerce yıllık kadîm birikimin ve Anadolu irfanının sonucuydu.
Eve gelince arkeolog eşimin kitaplığındaki eserlerden Mersin’deki tüm tarihî ve turistik yerlerin isimlerini ve özelliklerini tek tek tarayarak notlar aldım. Sonuçta tezimi ispatlayan, çarpıcı benzetme ve yakıştırmalardan meydana gelmiş oldukça zengin bir Türkçe isim listesi ortaya çıkıverdi;
SİLİFKE
-Meryemlik (Azize Thekla-Hazreti Meryem’den sonra Hristiyan âleminde en çok tanınıp sevilen bakire azizenin yaşadığı yer olmasından ötürü)
-Uzuncaburç (Olba Antik Kentinin sembolü olan yüksek Helenistik kuleden dolayı)
-Adamkayalar (Kayalara oyulmuş insan figürleri)
-Tekir Ambarı (Silifke Kalesinin doğu eteğindeki Tekfur Sarnıcı)
-Üç Güzeller (Narlıkuyu’da Zeus’un üç kızının yer aldığı mozaik)
-Cennet-Cehennem Obrukları (Obruğun biri yeşil ve sulak olduğu için cennet denmiş.)
-Aşağı Dünya Obruğu
-Tevekkül Sultan Türbesi
-Sinekkale
-Işıkkale
-Yapılıin (Yapılıkaya)
-Tekkadın Ören Yeri
ERDEMLİ
-Kızkalesi
-Öküzlü Ören Yeri (Büyük kilise sütun başlıklarındaki öküz kabartmasından…)
-Yapısıgüzel Ören Yeri
-Kanlıdivane (Obruk içindeki kayaların kırmızı renginden olabilir)
-Dibisulukule
TARSUS
-Altından Geçme Kapısı (Her an üzerinize yıkılıverecekmiş hissi verdiğinden…)
-Yedi Uyurlar Mağarası
-Kırkkaşık Bedesteni
-Gözlükule
-Donuktaş
ANAMUR
-Köşekbükü Mağarası
-Kızıl Kilise
-Boncuklu Kale
BOZYAZI
-Dörtayak Harabesi
-Köristan Ören Yeri
MUT
-Alahan Manastırı
AYDINCIK
-Aynalı Göl
Söz konusu tarihî yerlere artık her gidişimde bu çarpıcı, bu akılda kalıcı duru isimleri koyarak günümüze kadar yaşamasını sağlayan güzel Türkçemizin mimarları atalarımızı rahmet ve minnetle anacağım. Ruhları şâd, makamları cennet olsun.
