BENİM OKULLARIM 19 Temmuz 2025 tarihinin sabah saatlerinde milyonlarca öğrencinin beklediği yükseköğretim kurumları sınavı (YKS) açıklandı. Her şey yolunda mı? Peki, neden sonuçlar tam da Açık Öğretim Lisesi'nin (AÖL) yüz yüze sınavlarının olduğu gün açıklandı? Dahası, ertesi gün DGS (Dikey Geçiş Sınavı) yapılacakken bu tarihin seçilmesi tesadüf mü? Sormak gerek: LGS’de yaşanan skandallar gündemi sarsmışken, şimdi YKS açıklamasıyla üstünü örtme taktiği mi devreye girdi? Yoksa YKS sonuçlarında hata mı var? Gündem değişsin, AÖL ve DGS gölgede kalsın istenmiş olabilir mi? Türkiye’de eğitim sistemi nasıl? Bu soruya nasıl cevaplar verildiğini duyar gibiyim. Eğitim sürekli değişir mi? Bence değişmemelidir. Her seferinde sistem açıkları dediğimiz şeyler olabilir. YKS sınavı da bunlardan birini oluşturdu. Çevremde bulunan bazı öğretmen arkadaşlar, müdürler, rehber öğretmenleri, dershanede görev alan bazı öğretmenler öğrencileri yanlış yönlendirmektedir. Bunlardan bir örneği, sınav puanı nasıl hesaplanır? YKS dediğimiz sınav aslında üç oturumdan oluşmaktadır. Bunlar temel yeterlilik testi (TYT), alan yeterlilik testi (AYT) ve yabancı dil testi (YDT) oturumlarıdır. TYT alanına girenler 2 yıllık eğitim alırlarken diğer oturumdan girenlerse en az 4 yıl en fazla 6 yıllık bölümleri tercih ederler. Hazırlık sınıfı zorunlu değilse kendi tercihleriyle 1 sene daha öğrenim görmek isteyebilir. Tablo 1: Türkiye’de önde gelen bazı mesleklerin güncel ve emekli maaşı Oysa birkaç arkadaş bu yıl bir deney yaptık. Bazı dersleri hiç çözmedik, bazılarını salladık. Sonuç: Puan hesaplandı! Örneğin TYT’de Matematik ve Fen bilimleri alanında hiçbir işaretleme yapmadım, AYT tarih 1 bölümünü umursadım ve puanlarım hesaplandı. YDT’de ise 0,25 netten fazla olan kişilerin ise puanı dahi hesaplandı. Sallama ile alanında puan getiren bölümleri çözmeden, YKS puanların hesaplandığını görmüş olduk. Bu yüzden TYT’de şu derslerden en az 0.5 net olmazsa puan getirmez diyerek öğrencileri boş yere korkutmayınız. Öğrenci güçlü olduğu dersi çözsün, puan oradan gelsin. Sallama ile ortalama bir üniversiteye gidenler varken en az 0.5 net korkusuyla öğrencilere neden arka planda bırakalım!   Sonuçlar açıklandı ama öğrenciler ve aileler mutsuz. Üzülmeyin öğrenci arkadaşlarım, üzülmeyin sayın veliler. Türkiye’de hangi bölümlerde meslek sayıları yüksek hangileri atanıp hangilerinin atanmadığı bilinmektedir. Benim yaptığım hataları yapmayın. Rehberim yoktu, yakın akrabadan kimse de sahip çıkmadı. Hayat şartları dedik sustuk, ama siz hedefinizi düzgün seçip 2-3 yıl zaman kaybetmelerine razı olun. Eğer razı olmazsanız rastgele üniversitenin rastgele bölümlerini okuyup ömürlerini boşa harcamasına vesile olursunuz. Bugün üniversiteye rastgele gitsin diyen aileler, yarın “oğlum/kızım niye mutsuz” diye soracak. En fazla 2-3 yıl daha hazırlık, ya ömür boyu vasıfsız işlerde sürüklenmek. Tercih sizin. Ama lütfen, karar çocuğun olsun. Rastgele üniversiteye gitsinler diyerek ortalama 30-40 senelerini hiç etmeyiniz. Diyeceksiniz, arkadaş sen ne güzel anlatıyorsun! Yaşında gençmiş zamanında neden okumadın? Normalde yaşım genç ama işe başlamak için geç bir yaş! Eskiden ortalama olarak, insanlar 20 yaşında baba olup 21 yaşında kesin bir mesleği olurdu. Ben 27 yaşındayken nasıl gidip 4 yıl daha okuyabilirim? Askerlik, evlilik ve geçimi de düşünürsek, yaş erken diye bir şey olur mu? Zaten ülke için ben ve siz okuyucular bir şey yapmazsa bizim gibi kişiler ne aile kurabilir ne de neyse anladınız! Kısaca terzi kendi söküğünü dikemez hesabı oldu. Türkiye tarım ve hayvancılık alanında ekonomisi alanında avantajlıdır. Ülkemiz 7 farklı bölgeye sahiptir. Ancak bizler ülkede hangi mesleklere önem veriyoruz! Tarım ve hayvancılık bitti. Zaten bu alandaki bölümlerin adı sözde var. Coğrafyasına göre bir şey öğretilmiyor. Peki ne yapacak bu öğrenciler? Her şey ortada değil mi? Yabancı dil öğrensinler. Ama üniversiteyi tercih ederken ne kadar işlerine yarar oturup düşünsünler! Sözelde, sayısalda, eşit ağırlıkta, yabancı dil sınavında kaç bölüm işe yarar? Bu soruları da düşünmeyi unutmayalım. Yetenekleri varsa ne yapmalı? Bu soruyu da maalesef siyasi konjonktüre göre cevabını öğrenmelisiniz derim. Eskiden “Ordu ve Siyaset” olarak çalışmalar olurdu. Şimdi ise Eğitim ve Siyaset, İşsizlik ve Siyaset neyse fazla konuşmayalım ki bilimsel çalışmalar ortaya çıkmasın. Nasıl olsa “Referans Dönemindeyiz”, yanlış oldu sanırım “Torpil Dönemi”…  Kelimeleri düzgün seçiyorum ama yine çok anlamlı bir dile sahip olduğumuz için insanın tüyleri ürperiyor… Konunun özüne gelirsek sohbet havasında ve çok konuşulan konular neyse, onlar üzerinden ani geçişler olduğu anlaşılır. TYT’de; aşçılık, özel güvenlik ve koruma, infaz koruma, tıbbi dokümantasyon ve sekreterlik, polis okulları, askeri okullar, ceza infaz ve güvenlik hizmetleri. AYT sayısal; Diş hekimliği, ebelik, Eczacılık, hemşirelik, pilotaj, matematik, tıp, uçak bakım ve onarım, uçak mühendisliği, veterinerlik. AYT eşit ağırlık; hukuk, psikoloji, tapu kadastro, AYT sözel; Özel eğitim öğretmenliği, ilahiyat, okul öncesi öğretmenliği, gastronomi ve mutfak sanatları bölümleri var. YDT; çevribilimi, dilbilimi, ingilizce, almanca, arapça ve rusça. Başka var mı? Bence yok! Varsa da diğer bölümlerden daha az kontenjanı vardır. Sonuç olarak tüm ülke Şok, Bim, A101, Migros gibi marketlerde çalışmaya başlıyorlar. Şanslı olanlar ise kendi bölümü dışından gardiyan, hizmetli, katip, memur, polis ve asker olarak çalışmaktadır. Aslında birinin göçmen olduğunu, emek veren birinin kişiyi gördüğü zaman hangi alanda çalıştığını, hatta konuşması jest ve mimikten bilinir.  Ama kendi mesleğini yapıyorlar mı?  Bakın sistemin özeti şudur: Her bölüm okunur ama her bölüm “çalıştırmaz.” Özel ile devlet ayrımını katarak bu kadar bölüm çıkmaktadır. Diğer iş kolları günün 24 saatinde ne kadar kendisine ve ailesine zaman kalıyor düşünün! Tablo 2: Türkiye’de diğer bazı mesleklerin güncel ve emekli maaşı Çünkü bu tablolara bakan genç şunu görüyor: "Bu ülkede ne okursan oku, sonunda markette çalışabilirsin. " Bazıları “gitmesinler” diyor. Belki de gitmeleri isteniyor. Belki de bu bir “tersine göç projesi” değil, bilinçli bir beyin göçü politikası. Son Söz: Gençlere Notum Ey genç arkadaşım… Unutma, bir sınav sonucu seni tanımlamaz. Puan bir sayı, sen ise bir ihtimalsin. Rehberlik alamadıysan da ailenden destek görmediysen de yolun açık olabilir. Ben bu yazıyı sana yazıyorum çünkü ben de bir zamanlar “bir yıl kaybetmeyeyim” derken çok şey kaybettim. Sen kendini kazan. Ya sabredeceksin ya izleyeceksin. Karar senin, hayat senin, yol senin.