Rıfat YÖRÜK
Köşe Yazarı
Rıfat YÖRÜK
 

PAYLAŞILAMAYAN MARŞ

PAYLAŞILAMAYAN MARŞ Gün doğdu ama hepimiz uyandık mı? İstanbul... 2014 yılının sonları olmalı. Sarıyer Tarabya’daki Cumhurbaşkanlığı Huber Köşkü. 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün görev süresi yeni bitmiş. TRT’de yayınlanacak “Sevda Kuşun Kanadında” isimli dönem dizisi için hikâyeler üretmek üzere 1968 kuşağının önemli milliyetçi muhafazakâr isimleri ile buluşma programı kapsamında kendisiyle görüşeceğim. Oldukça sıcak ve samimi geçen sohbet esnasında Gül, unutamadığı ve çok etkilendiği bir marştan bahsediyor. İsmini söyleyince hemen hatırlıyorum. Ne de olsa ben de 78 kuşağındanım. Eski kulağı kesiklerden yani… “1969’da İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni kazanıp İstanbul’a gelince beş-altı arkadaşımla birlikte Kayseri Yurdu’na yerleştik. Artık Türkiye’nin kavgalı yılları başlamıştı. O yıllarda bu üniversitede Dev-Genç hâkimiyeti vardı. Zaten yükselen değer soldu. Sık sık üniversiteyi işgal ediyor, boykotlar yapıyorlardı. Özerklik olduğundan polisler, askerler içeri giremiyordu. Hukuk Fakültesi’nin 1. amfisi (Büyük amfi) mutlaka dizide gösterilmesi gereken bir mekân. Zira gençliğin ruhu burada atardı. Sol gruplar müthiş bir beyin yıkama yaparlardı. Toplu marş okumalar, ıslıklarla tempolar, konuşmalar ve sloganlarla sahipsiz olan gençleri etkileyip yanlarına çeker, kitlesel eğitim verirlerdi. ‘Gün doğdu hep uyandık, siperlere dayandık/Bağımsızlık uğruna da al kanlara boyandık’ o marşlardan biriydi. Çok etkileyiciydi.” Eve döndüğümde bu marş hakkında araştırma yapmaya başlıyorum. Öncelikle güfte ve bestesinin kime ait olduğunu ve hangi yıllarda söylenmeye başladığını öğrenmeye çalışıyorum. Ama maalesef bilgi kırıntıları ile yetinmek zorunda kalıyor, doyurucu bir bilgiye ulaşamıyorum. Ancak İstiklal Savaşı sırasında askerlerimiz tarafından söylenmeye başladığı yönünde rivayetlerle karşılaşıyorum. Hatta bir kaynak, 26 Ağustos 1922’de başlayan Başkomutanlık Meydan Savaşı esnasında Afyon-Kütahya hattından İzmir’e doğru ilerleyen Türk askerlerinin bu marşı söylediğini öne sürüyor. Başka bir kaynak ise bir türküden uyarlanmış olabileceğini belirtiyor. İslamcı Uyarlama Devrimcilerle özdeşleşmiş olan ve özellikle Grup Yorum tarafından uzun zamandır seslendirilen bu marş; müziği, ritmi ve sözleri çok beğenildiği için birçok farklı kesim tarafından da biraz değiştirilerek okunuyor. Nitekim 1990’lı yıllarda İslamcı kesimin önemli müzisyenleri Ömer Karaoğlu ve Eşref Ziya da bu marşın farklı bir yorumunu seslendirmişlerdi. Şair Osman Sarı’nın “Kurşun Gazeli” isimli sevilen şiirinin sözlerinden uyarlanan marş, 28 Şubat sürecinde meydanlarda coşkuyla söylenmişti.   Savaşa girdin kalbim bin yara aldı beni Ne denli acı varsa aradı buldu beni Seni bir bomba gibi taşımak bu göğüste Bir Ebubekir kıldı bir Ömer kıldı beni Kurmak bize düştü bu kalbi sökülmüş çağı Buyruk en ağır yükün altına saldı beni               Bu da Milliyetçi Uyarlaması Çok sevilen ve her kesim tarafından sahiplenen bu marşın milliyetçi yorumu da var. Bu yorumun aslında ‘Gündoğdu Marşı’nın özgün hali olduğunu ve vatan uğruna canları feda etme mesajını verdiğini iddia edenler de bulunuyor.   Gündoğdu hep uyandık, Siperlere dayandık İstiklâlin uğruna da, Al kanlara boyandık.   Sandılar Türk uyudu, Ata cenge buyurdu, Türkün asker olduğunu, Dünyalara duyurdu.   Ülkemiz Türk ülkesi, Âşık eder herkesi Üstümüzden eksilmesin Al bayrağın gölgesi Kara Kartal Yorumu Marş, şarkı üretmekte usta olan Beşiktaş taraftarlarının da bu eseri ihmal etmeleri düşünülemezdi. Nitekim onlar da sözlerini Kara Kartal’a uyarladıkları bu marşı tıklım tıklım doldurdukları Dolmabahçe’deki statlarında coşkuyla söylemeye başladılar;   Gün doğdu hep uyandık, statlara dayandık Beşiktaş’ın uğruna da bayraklara dolandık Semtimiz kartal semti, âşık eder herkesi Üzerimden eksilmesin bayrağımın gölgesi,               Popüler kültürde de sıkça kullanılan bu marş, bazı televizyon dizilerinde hatta parti toplantılarında bile seslendirildi. Kısacası müziğiyle, ritmiyle, sözleriyle oldukça etkileyici olan bu marşı sahiplenen sahiplenene…            “Gündoğdu Hep Uyandık” marşını şimdilerde nadir de olsa bir yerlerde duyduğumda kendimi İzmir’de “Milletim Uyan” mücadelesi yürüten üniversiteli idealist bir genç olarak buluyorum.
Ekleme Tarihi: 30 Temmuz 2025 -Çarşamba

PAYLAŞILAMAYAN MARŞ

PAYLAŞILAMAYAN MARŞ

Gün doğdu ama hepimiz uyandık mı?

İstanbul... 2014 yılının sonları olmalı. Sarıyer Tarabya’daki Cumhurbaşkanlığı Huber Köşkü. 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün görev süresi yeni bitmiş. TRT’de yayınlanacak “Sevda Kuşun Kanadında” isimli dönem dizisi için hikâyeler üretmek üzere 1968 kuşağının önemli milliyetçi muhafazakâr isimleri ile buluşma programı kapsamında kendisiyle görüşeceğim.

Oldukça sıcak ve samimi geçen sohbet esnasında Gül, unutamadığı ve çok etkilendiği bir marştan bahsediyor. İsmini söyleyince hemen hatırlıyorum. Ne de olsa ben de 78 kuşağındanım. Eski kulağı kesiklerden yani…

“1969’da İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni kazanıp İstanbul’a gelince beş-altı arkadaşımla birlikte Kayseri Yurdu’na yerleştik. Artık Türkiye’nin kavgalı yılları başlamıştı. O yıllarda bu üniversitede Dev-Genç hâkimiyeti vardı. Zaten yükselen değer soldu. Sık sık üniversiteyi işgal ediyor, boykotlar yapıyorlardı. Özerklik olduğundan polisler, askerler içeri giremiyordu.

Hukuk Fakültesi’nin 1. amfisi (Büyük amfi) mutlaka dizide gösterilmesi gereken bir mekân. Zira gençliğin ruhu burada atardı. Sol gruplar müthiş bir beyin yıkama yaparlardı. Toplu marş okumalar, ıslıklarla tempolar, konuşmalar ve sloganlarla sahipsiz olan gençleri etkileyip yanlarına çeker, kitlesel eğitim verirlerdi. ‘Gün doğdu hep uyandık, siperlere dayandık/Bağımsızlık uğruna da al kanlara boyandık’ o marşlardan biriydi. Çok etkileyiciydi.”

Eve döndüğümde bu marş hakkında araştırma yapmaya başlıyorum. Öncelikle güfte ve bestesinin kime ait olduğunu ve hangi yıllarda söylenmeye başladığını öğrenmeye çalışıyorum. Ama maalesef bilgi kırıntıları ile yetinmek zorunda kalıyor, doyurucu bir bilgiye ulaşamıyorum. Ancak İstiklal Savaşı sırasında askerlerimiz tarafından söylenmeye başladığı yönünde rivayetlerle karşılaşıyorum. Hatta bir kaynak, 26 Ağustos 1922’de başlayan Başkomutanlık Meydan Savaşı esnasında Afyon-Kütahya hattından İzmir’e doğru ilerleyen Türk askerlerinin bu marşı söylediğini öne sürüyor. Başka bir kaynak ise bir türküden uyarlanmış olabileceğini belirtiyor.

İslamcı Uyarlama

Devrimcilerle özdeşleşmiş olan ve özellikle Grup Yorum tarafından uzun zamandır seslendirilen bu marş; müziği, ritmi ve sözleri çok beğenildiği için birçok farklı kesim tarafından da biraz değiştirilerek okunuyor. Nitekim 1990’lı yıllarda İslamcı kesimin önemli müzisyenleri Ömer Karaoğlu ve Eşref Ziya da bu marşın farklı bir yorumunu seslendirmişlerdi. Şair Osman Sarı’nın “Kurşun Gazeli” isimli sevilen şiirinin sözlerinden uyarlanan marş, 28 Şubat sürecinde meydanlarda coşkuyla söylenmişti.

 

Savaşa girdin kalbim bin yara aldı beni

Ne denli acı varsa aradı buldu beni

Seni bir bomba gibi taşımak bu göğüste

Bir Ebubekir kıldı bir Ömer kıldı beni

Kurmak bize düştü bu kalbi sökülmüş çağı

Buyruk en ağır yükün altına saldı beni

 

            Bu da Milliyetçi Uyarlaması

Çok sevilen ve her kesim tarafından sahiplenen bu marşın milliyetçi yorumu da var. Bu yorumun aslında ‘Gündoğdu Marşı’nın özgün hali olduğunu ve vatan uğruna canları feda etme mesajını verdiğini iddia edenler de bulunuyor.

 

Gündoğdu hep uyandık,

Siperlere dayandık

İstiklâlin uğruna da,

Al kanlara boyandık.

 

Sandılar Türk uyudu,

Ata cenge buyurdu,

Türkün asker olduğunu,

Dünyalara duyurdu.

 

Ülkemiz Türk ülkesi,

Âşık eder herkesi

Üstümüzden eksilmesin

Al bayrağın gölgesi

Kara Kartal Yorumu

Marş, şarkı üretmekte usta olan Beşiktaş taraftarlarının da bu eseri ihmal etmeleri düşünülemezdi. Nitekim onlar da sözlerini Kara Kartal’a uyarladıkları bu marşı tıklım tıklım doldurdukları Dolmabahçe’deki statlarında coşkuyla söylemeye başladılar;

 

Gün doğdu hep uyandık, statlara dayandık

Beşiktaş’ın uğruna da bayraklara dolandık

Semtimiz kartal semti, âşık eder herkesi

Üzerimden eksilmesin bayrağımın gölgesi,

 

            Popüler kültürde de sıkça kullanılan bu marş, bazı televizyon dizilerinde hatta parti toplantılarında bile seslendirildi. Kısacası müziğiyle, ritmiyle, sözleriyle oldukça etkileyici olan bu marşı sahiplenen sahiplenene…

           “Gündoğdu Hep Uyandık” marşını şimdilerde nadir de olsa bir yerlerde duyduğumda kendimi İzmir’de “Milletim Uyan” mücadelesi yürüten üniversiteli idealist bir genç olarak buluyorum.

Yazıya ifade bırak !
Okuyucu Yorumları (4)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve silifkesesimiz.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
İrfan Ünver Nasrattınoğlu
(29.07.2025 13:39 - #2406)
Sevgili Rifat, işte Ülkemiz de, Milletimiz de budur...Bizim olan herşey güzeldir...Hele BJK marşı...Ben 80 yıllık bir Beşiktaşlıyım...Eline, yüreğine sağlık...
Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve silifkesesimiz.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
(0) (0)
Ogercek
(30.07.2025 12:26 - #2408)
Teşekkürler, güzel bir yazı
Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve silifkesesimiz.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
(0) (0)
Ahmet Şimşek
(30.07.2025 12:41 - #2409)
O dönem atmosferini çok iyi yazınız takdire değer üstadım. Bu günden o güne bakıldığında milletin evlatları solcu sağcı vb yaftalarla birbirine düşürülmüş ve yazık olmuş Ülkemize.. Saygılarımla
Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve silifkesesimiz.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
(0) (0)
C.SARGIN
(30.07.2025 13:00 - #2410)
VAROLASIN YÖRÜK KARDEŞİM
Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve silifkesesimiz.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
(0) (0)
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır, sitemizi kullanarak çerezleri kabul etmiş saylırsınız.
https://jazziraes.com/ https://bramblesva.com/ https://seattledogresort.com/ https://bestlifecoachcollective.com/