Mustafa BECEREN
Köşe Yazarı
Mustafa BECEREN
 

YEREL KELİMELER - 27

YEREL KELİMELER - 27  Yerel kelimeler ile  muhabbetimiz devam ederken Kürşat Gökhan Göktaş dostum çok özel bir kitap getirdi. Zamanında benim ve benim doğum tarihime yakın gençlerin meslek okullarında okumamıza vesile olan babası Öğretmen Mustafa Göktaş’ın yapmış olduğu bir çalışmaydı bu. 1971 yılında Atatürk Üniversitesi  edebiyat fakültesi bitirme tezinde “Göksu Vadisi Yerleşik Yörük Ağzı” isimli çalışmayı yapmış. Bu çalışmanın bir suretini  almama müsaade ederek Taşeli Eğitim ve Kültür vakfımıza  teslim ettim. Derdi memleket olan insanlar zamanında birçok güzelliği kültürü kayıt altına almışlar. Kendisine buradan çok teşekkür ediyorum. Silifke adına yapılan değerli çalışmaları bu vakıfta toplamaya gayret ediyoruz.  ZAĞAR: Köpek. Sahir. Zahir.  Köyüng zağarları bilenmişler yuvantalıg yapıp durullar.  Oğadaar yalı yiyen zağar kemiğe bakar mı?  ZAĞ ZAĞ(ZIĞ ZIĞ): Çok miktarda ve aniden hızlı bir şekilde yağan yağmur veya çuvaldan ya da harardan zehreyi (Zaire) dökmek.  Gün ötüyüze aşıb gidekene zığ zığ yağan rahmeting altında cumculak olmuş.  Zağ zağ öyle keleş yağmur yağdıkine  toprak rahmete doydu.  Üçdört kile teneyi zağ zağ dökü döküvirdiler.  ZARPADA (ZIRPADA): Birden aniden düşünmeden haber vermeden bir yere girmek, bir hareketi yapmak.  Yemişing dibinde kel omarın gızının lafını iderdig. ilanın biri zarpada öngümüze serileğaldı. Ödümüz sıdı esas.  Eli ganlı adam zarpada köy gavesine girdi.İkiyanını höyle bir tayledi . Gözleri essah felfecir okuyyorudu.  ZAVIR: Genellikle yaşlı hayvanların yemesi için arpanın değirmende ezdirilmesi.  Gulaa bireylemek yassılan eşşe bir kile zavır iddirdim, besiye çektim. Esas pireğibi oldu.  Busalanga arpa ekmediydik. Zavırda yapdıramadıg.  ZER ZER (ZERLEMEK): Eşeği anırtmak için söylenir.(ergenliğe yeni geçen gençlerin her şeye itiraz etmesi)  Eşşek bi gış ahırda yatgınadı. Boğun salıvirdimid zer zer idib durur.  Gayış hasanın oğlu ırakıyı bireylemek malaklamış. Zerleyerek gaveye dalmış. Köteğide yimiş.  ZEVZEK: Çişdeng, geveze, murai, hem kel hem fodul kimse.  İki kiyat okudum dii zevzeklik idib durma.  Mahsuni Şerif ten  “Bie elinde gadeh var,nerden gelirsin canım  İçipte ağlamayı dermen bilirsin canım  Dünya fani bahçedir,birgün ölürsün canım  Adam olmadın gitti zevzek  Beni bilemedin gitii zevzek”   
Ekleme Tarihi: 05 Nisan 2025 - Cumartesi

YEREL KELİMELER - 27

YEREL KELİMELER - 27 

Yerel kelimeler ile  muhabbetimiz devam ederken Kürşat Gökhan Göktaş dostum çok özel bir kitap getirdi. Zamanında benim ve benim doğum tarihime yakın gençlerin meslek okullarında okumamıza vesile olan babası Öğretmen Mustafa Göktaş’ın yapmış olduğu bir çalışmaydı bu.

1971 yılında Atatürk Üniversitesi  edebiyat fakültesi bitirme tezinde “Göksu Vadisi Yerleşik Yörük Ağzı” isimli çalışmayı yapmış. Bu çalışmanın bir suretini  almama müsaade ederek Taşeli Eğitim ve Kültür vakfımıza  teslim ettim. Derdi memleket olan insanlar zamanında birçok güzelliği kültürü kayıt altına almışlar. Kendisine buradan çok teşekkür ediyorum. Silifke adına yapılan değerli çalışmaları bu vakıfta toplamaya gayret ediyoruz. 

ZAĞAR: Köpek. Sahir. Zahir. 

Köyüng zağarları bilenmişler yuvantalıg yapıp durullar. 

Oğadaar yalı yiyen zağar kemiğe bakar mı? 

ZAĞ ZAĞ(ZIĞ ZIĞ): Çok miktarda ve aniden hızlı bir şekilde yağan yağmur veya çuvaldan ya da harardan zehreyi (Zaire) dökmek. 

Gün ötüyüze aşıb gidekene zığ zığ yağan rahmeting altında cumculak olmuş. 

Zağ zağ öyle keleş yağmur yağdıkine  toprak rahmete doydu. 

Üçdört kile teneyi zağ zağ dökü döküvirdiler. 

ZARPADA (ZIRPADA): Birden aniden düşünmeden haber vermeden bir yere girmek, bir hareketi yapmak. 

Yemişing dibinde kel omarın gızının lafını iderdig. ilanın biri zarpada öngümüze serileğaldı. Ödümüz sıdı esas. 

Eli ganlı adam zarpada köy gavesine girdi.İkiyanını höyle bir tayledi . Gözleri essah felfecir okuyyorudu. 

ZAVIR: Genellikle yaşlı hayvanların yemesi için arpanın değirmende ezdirilmesi. 

Gulaa bireylemek yassılan eşşe bir kile zavır iddirdim, besiye çektim. Esas pireğibi oldu. 

Busalanga arpa ekmediydik. Zavırda yapdıramadıg. 

ZER ZER (ZERLEMEK): Eşeği anırtmak için söylenir.(ergenliğe yeni geçen gençlerin her şeye itiraz etmesi) 

Eşşek bi gış ahırda yatgınadı. Boğun salıvirdimid zer zer idib durur. 

Gayış hasanın oğlu ırakıyı bireylemek malaklamış. Zerleyerek gaveye dalmış. Köteğide yimiş. 

ZEVZEK: Çişdeng, geveze, murai, hem kel hem fodul kimse. 

İki kiyat okudum dii zevzeklik idib durma. 

Mahsuni Şerif ten 

“Bie elinde gadeh var,nerden gelirsin canım 

İçipte ağlamayı dermen bilirsin canım 

Dünya fani bahçedir,birgün ölürsün canım 

Adam olmadın gitti zevzek 

Beni bilemedin gitii zevzek” 

 

Yazıya ifade bırak !
Okuyucu Yorumları (5)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve silifkesesimiz.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Fahri Bulut-
(03.04.2025 11:26 - #1952)
Allah rahmet eylesin ruhu şad mekânı cennet olsun
Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve silifkesesimiz.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
(0) (0)
S.C.
(03.04.2025 12:06 - #1953)
Benim Mersin EML'de Edebiyat öğretmenimdi. Çok değerli bir insan olmasının yanında bilgi birikimi çok yüksek bir öğretmendi. Ruhu şad, mekanı cennet olsun.
Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve silifkesesimiz.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
(0) (0)
Alpyaren KARAMAN
(03.04.2025 17:09 - #1955)
"Ağızlarda Unutulan Tarih" Mustafa Beceren’in kaleme aldığı “Yerel Kelimeler” başlıklı yazı dizisi, sadece nostaljik bir hatırlatma değil; aynı zamanda dilin hafızasında saklı kalan kültürel kodlara dair önemli bir belgedir. Yazıda geçen yerel kelimeler, sadece birer ses ya da telaffuz farklılığı değil, bölgenin sosyal yapısını, tarihsel etkileşimlerini ve yaşam tarzını da yansıtan izlerdir. Ne yazık ki günümüzde bu kelimelerin çoğu, genç kuşakların gündelik dilinde karşılık bulamıyor. Oysa bu ağızlar, halkın kimliğini, geçmişini ve hatta coğrafi aidiyetini taşıyan canlı birer hafıza taşıyıcısıdır. Beceren’in işaret ettiği gibi, bu kelimelerin “tarihi ve manası” giderek belirsizleşiyor. Bu durum yalnızca bir dil değişimi değil, aynı zamanda kültürel bir kopuştur. Dilin değişmesi elbette doğaldır; ancak yerel ağızların kökeninin araştırılmaması ve anlamlarının kaybolması, geçmişle bağ kurma imkânımızı zayıflatmaktadır. Bu bağlamda yazarın yaptığı derleme çalışması, hem bir kültürel arşiv görevi görmekte hem de yerel belleğin yeniden fark edilmesine katkı sunmaktadır. Bu tür yazıların çoğalması, yerel kelimelerin sadece anlamlarıyla değil, bağlamlarıyla da yaşatılmasını sağlayacaktır. Ayrıca üniversitelerle iş birliği yapılarak bu kelimelerin kökeni, etimolojisi ve tarihî gelişimi hakkında bilimsel çalışmalar yapılması da bölgesel kimliğin korunmasına katkı sağlayabilir.
Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve silifkesesimiz.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
(0) (0)
Nurullah Özdemir Kütahya
(03.04.2025 23:24 - #1957)
Ben Silifkeli değilim, üniversiteden sınıf arkadaşım olan Mustafa Beceren'in yazılarını takip ediyorum. Bir yörenin ağzını bilmek, diline sahip olmak demektir.
Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve silifkesesimiz.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
(0) (0)
Mustafa Beceren
(05.04.2025 07:41 - #1962)
Değerlendirmeleriyle katkıda bulunan dostlara teşekkür ederim. Örneklemeler yaptığım kelimelerin içerisinden günümüz ihtiyaçlarını karşılayacaklar olacaktır. DostumuzAytaç Kurtuba bunu demeye çalışıyor. Benimkisi medeni cesaret ve bildiklerimi kayıt altına almak. Sağolun dostlar.
Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve silifkesesimiz.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
(0) (0)
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır, sitemizi kullanarak çerezleri kabul etmiş saylırsınız.
https://jazziraes.com/ https://bramblesva.com/ https://seattledogresort.com/ https://bestlifecoachcollective.com/