Durmuş SAK
Köşe Yazarı
Durmuş SAK
 

MİLLİ İÇEÇEĞİMİZ YAYIK AYRANI

MİLLİ İÇEÇEĞİMİZ YAYIK AYRANI Sabahın erkeninde, daha gün ağarmadan ve doğmadan başlar yayık yayma uğraşı. Geç kalkarsan davarın salımına yetişilmez, tabi birde horontanın yemi yiyeceği, boğazı var, araya onu da sıkıştıracağız.          Üçayaklı tepeden iple bağlanmış direklerden oluşan #çatkı’ya, akşamdan ıslanması için suya konmuş yannık derisi’nin üç tarafından, derinin altı yere değecek yükseklikte bağlanması ile başlar işler. Tabi diğer taraftan yoğurtlar hazır olmalı, yayığın ısıcak veya soğuk gelme durumuna göre kazanlarda kaynatılan suyunda ocağa konmuş ve altının yanıyor olması gerekir. Yannık’ı astık, derinin altına yere gelen kısma çul çaput parçası, eski püskü giyecek vs.den oluşan altlık koymayı unutmamak da bu işin püf noktalarından, yoksa bişşekle döverken gırçılır deri ve delinir yannık.   Neyse deriyi astık, içine keçi yoğurdu Silifke Yoğurdu’nu döktük ve yeterli cıvıklığa getirmek için, yoğurdun ve havanın sıcaklığına göre sıcak yada soğuk sudan ekledik. Bişsek denilen (bir ana ağzı ve üç yada dört delikli, yuvarlak 1,20-1,40 m sapı olan bir gereç) yannığın, yayığın olmazsa olmazı, koyduk içine ve başladık yaymaya. Yaymak dediğimiz olayda, yannık’ın içindeki yoğurdu, ağza yakın seviyeye kadar çıkartılan bişşeği aynı güç ve seviyede dibine kadar indirip, çıkarıp, indirme olayıdır. Buradan cappıdı cappıdı cap, cappıdı cappıdı cap ritmi eşliğinde bir ses çıkar ve kara çocuklar yatağından çoğunlukla özellikle bahardan başlayıp yaz boyu süren, son güzlere kadar hemen hemen her güne olan bir uyandırma ya da alarm sesi olur.   Yayık yayma işlemi bu şekilde yarım saat 45 dk. Bilemediniz 1 saat kadar sürer ve iş bitmeye yakın gün ağarmış yeni doğmaya geçmiştir, hanedeki kişi, genç kız veya gelin sayı ve durumuna göre diğer taraftan ocağa bazlama sacı kurulmuş, sıcacık, mis kokulu, tam yağlı bazlama, ovmaç veya çökelek sıkması ya da altından dam dam akacak tereyağı sıkması’na hazır bazlama pişmeye başlamıştır.   Yayık yaydık, yayığın yüzüne hafif hafif tereyağı birikmeye başladıkça sıcaklığa veya soğukluğuna göre hafif hafif sulandırarak, toplanan tereyağını, çomça veya deliğız denilen uzun saplı büyükçe bir kepçe yardımıyla alınarak, altına toplangaç koyulmuş bakırın içine alınır. Bir kara çadırın kara Evladı için böylesi bir sabahın en zevkli tarafı, kalkar kalkmaz, bol köpüklü, hafif içi tereyağı kırıntılı, yayıktan yeni çıkmış bir çomça yayık ayranını yannığın üstüne eğilerek yada boyu kısaysa oraya uzanarak, kafası çatkı direklerine vura vura içmektir. Bu tadın, lezzetin, sabah sabah yeni kalkmış, boş mideye inen ayranın verdiği soğuk serinliğin başka ne tarifi vardır, ne de değişeni ve eşdeğeri... YAYIK yayma işinin son aşaması olan bakıra alınmış tereyağının ve yannık’ta kalan ayranının hikayesi de başka bir vakte... KARA ÇADIRIN KARA EVLADI  
Ekleme Tarihi: 28 Mayıs 2023 - Pazar

MİLLİ İÇEÇEĞİMİZ YAYIK AYRANI

MİLLİ İÇEÇEĞİMİZ YAYIK AYRANI

Sabahın erkeninde, daha gün ağarmadan ve doğmadan başlar yayık yayma uğraşı. Geç kalkarsan davarın salımına yetişilmez, tabi birde horontanın yemi yiyeceği, boğazı var, araya onu da sıkıştıracağız.

         Üçayaklı tepeden iple bağlanmış direklerden oluşan #çatkı’ya, akşamdan ıslanması için suya konmuş yannık derisi’nin üç tarafından, derinin altı yere değecek yükseklikte bağlanması ile başlar işler. Tabi diğer taraftan yoğurtlar hazır olmalı, yayığın ısıcak veya soğuk gelme durumuna göre kazanlarda kaynatılan suyunda ocağa konmuş ve altının yanıyor olması gerekir. Yannık’ı astık, derinin altına yere gelen kısma çul çaput parçası, eski püskü giyecek vs.den oluşan altlık koymayı unutmamak da bu işin püf noktalarından, yoksa bişşekle döverken gırçılır deri ve delinir yannık.

 

Neyse deriyi astık, içine keçi yoğurdu Silifke Yoğurdu’nu döktük ve yeterli cıvıklığa getirmek için, yoğurdun ve havanın sıcaklığına göre sıcak yada soğuk sudan ekledik. Bişsek denilen (bir ana ağzı ve üç yada dört delikli, yuvarlak 1,20-1,40 m sapı olan bir gereç) yannığın, yayığın olmazsa olmazı, koyduk içine ve başladık yaymaya. Yaymak dediğimiz olayda, yannık’ın içindeki yoğurdu, ağza yakın seviyeye kadar çıkartılan bişşeği aynı güç ve seviyede dibine kadar indirip, çıkarıp, indirme olayıdır. Buradan cappıdı cappıdı cap, cappıdı cappıdı cap ritmi eşliğinde bir ses çıkar ve kara çocuklar yatağından çoğunlukla özellikle bahardan başlayıp yaz boyu süren, son güzlere kadar hemen hemen her güne olan bir uyandırma ya da alarm sesi olur.

 

Yayık yayma işlemi bu şekilde yarım saat 45 dk. Bilemediniz 1 saat kadar sürer ve iş bitmeye yakın gün ağarmış yeni doğmaya geçmiştir, hanedeki kişi, genç kız veya gelin sayı ve durumuna göre diğer taraftan ocağa bazlama sacı kurulmuş, sıcacık, mis kokulu, tam yağlı bazlama, ovmaç veya çökelek sıkması ya da altından dam dam akacak tereyağı sıkması’na hazır bazlama pişmeye başlamıştır.

 

Yayık yaydık, yayığın yüzüne hafif hafif tereyağı birikmeye başladıkça sıcaklığa veya soğukluğuna göre hafif hafif sulandırarak, toplanan tereyağını, çomça veya deliğız denilen uzun saplı büyükçe bir kepçe yardımıyla alınarak, altına toplangaç koyulmuş bakırın içine alınır. Bir kara çadırın kara Evladı için böylesi bir sabahın en zevkli tarafı, kalkar kalkmaz, bol köpüklü, hafif içi tereyağı kırıntılı, yayıktan yeni çıkmış bir çomça yayık ayranını yannığın üstüne eğilerek yada boyu kısaysa oraya uzanarak, kafası çatkı direklerine vura vura içmektir. Bu tadın, lezzetin, sabah sabah yeni kalkmış, boş mideye inen ayranın verdiği soğuk serinliğin başka ne tarifi vardır, ne de değişeni ve eşdeğeri... YAYIK yayma işinin son aşaması olan bakıra alınmış tereyağının ve yannık’ta kalan ayranının hikayesi de başka bir vakte...

KARA ÇADIRIN KARA EVLADI

 

Yazıya ifade bırak !
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve silifkesesimiz.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır, sitemizi kullanarak çerezleri kabul etmiş saylırsınız.

deneme bonusu deneme bonusu https://playdotjs.com/ deneme bonusu veren bahis siteleri deneme bonusu veren siteler youtube mp3