Rıfat YÖRÜK
Köşe Yazarı
Rıfat YÖRÜK
 

TÜRKÇENİN BALINI ÇIKARAN ADAM

TÜRKÇENİN BALINI ÇIKARAN ADAM                 Birkaç gün önce Taşucu Amfora Müzesinde anlamlı bir etkinlik gerçekleştirdik. “Yunus Emre’yi Anma Gecesi” isimli programda Anadolu halkının gönlündeki köşkü yüzlerce yıldır yıkılmayan “Bizim Yunus”u rahmetle andık. Şiirlerin okunduğu, türkü ve ilâhilerin söylendiği gecede, Kitap Okuma Grubumuzdan tanıdığım değerli arkadaşımız, edebiyat öğretmeni Melahat Özkan da “Yunus Emre’nin Şiir Dili” başlığıyla etkileyici bir konuşma yaptı.                 İzninizle bugün köşemi Melahat Öğretmenimize bırakıyor ve onun hazırlayıp sunduğu metni aynen sizlere aktarıyorum.                    Yunus Emre’nin Şiir Dili   “Ben gelmedim dava için, Benim işim sevi için. Dostun evi gönüllerdir Gönüller yapmaya geldim.” Sevgili Yunus dostları, Çağları aşan gür sesiyle yedi yüzyıl ötelerden seslenir Yunus Emre bize. Bu ses ki, hiç kocamamış; bu ses ki, hiç yorulmamış. Bu akşam biz, bu sesin sırrına ermeye geldik. Hepiniz hoş geldiniz! Yunus Emre, Hoca Ahmed Yesevî ile başlayan Tasavvuf Şiiri geleneğini özgün bir söyleyişle yeniden ortaya koymuş, Anadolu'da Türk Tasavvuf şiirinin öncüsü olmuştur. Yunus Emre’nin yaşadığı dönem, (13.yy-14. yy) edebiyat dilinde Farsçanın, ilim dilinde Arapçanın hakim olduğu; Selçuklu Devleti’nin resmi dilinin Farsça olduğu bir dönemdir. Âşık Paşa, Garipname adlı eserinde bu durumu şöyle ifade eder: “Türk diline kimesne bakmaz idi, Türklere hergiz gönül akmaz idi. Türk dahi bilmez idi bu dilleri, İnce yolu, ol ulu menzilleri.” İşte böyle bir dönemde Yunus Emre; Anadolu’ya yerleşen, fakat henüz bir “yazı diline” sahip olmayan Oğuz boylarının konuştukları, farklı ağız özellikleri taşıyan dil üzerinden yeni bir şiir dili kurmuş, bu dilin yazı diline dönüşmesini sağlamıştır. İnancı, yaşayışı, dünya görüşü bakımından Anadolu insanının bir parçası olan Yunus Emre, yaşayan dilde var olan Arapça, Farsça sözcükleri ve tasavvuf terimlerini de kullanmıştır. Fakat o, bu sözcükleri Türkçenin söyleyiş özelliklerine uydurmayı başarmıştır. Şiir dilini halkın kullandığı atasözü, deyim ve kavramlarla zenginleştirerek şiirinin halk toplulukları tarafından benimsenmesini sağlamıştır. Yunus Emre, halkın diliyle söylenemez sanılan yüksek duygu ve düşünceleri halkın diliyle ustaca söyleme sırrına ermiştir. “Yunus ne hoş demişsin Bal ü şeker yemişsin. Ballar balını buldum Kovanım yağma olsun.” diyen şair, Tasavvuftaki Vahdet-i Vücut (varlığın birliği) düşüncesini en yalın biçimiyle anlatırken Türkçenin de ”balını“ çıkarmayı bilmiştir. Onun şiirlerindeki yalınlık, Süleymaniye ve Selimiye kubbelerindeki yalınlıkla özdeştir. Biz onun şiirlerinde, zamana karşı “yenilmez olanı”; insan sevgisini, dostluğu, kardeşliği, samimiyeti buluruz. O, sesini yükseltmeden sözünü yükseltmeyi bilmiş bir şairdir. Sözlerimi onun bir çağrısıyla bitirmek istiyorum. “Gelin tanış olalım İşi kolay kılalım Sevelim sevilelim Dünya kimseye kalmaz” “Melahat ÖZKAN”  
Ekleme Tarihi: 21 Ocak 2024 - Pazar

TÜRKÇENİN BALINI ÇIKARAN ADAM

TÜRKÇENİN BALINI ÇIKARAN ADAM

                Birkaç gün önce Taşucu Amfora Müzesinde anlamlı bir etkinlik gerçekleştirdik. “Yunus Emre’yi Anma Gecesi” isimli programda Anadolu halkının gönlündeki köşkü yüzlerce yıldır yıkılmayan “Bizim Yunus”u rahmetle andık. Şiirlerin okunduğu, türkü ve ilâhilerin söylendiği gecede, Kitap Okuma Grubumuzdan tanıdığım değerli arkadaşımız, edebiyat öğretmeni Melahat Özkan da “Yunus Emre’nin Şiir Dili” başlığıyla etkileyici bir konuşma yaptı.

                İzninizle bugün köşemi Melahat Öğretmenimize bırakıyor ve onun hazırlayıp sunduğu metni aynen sizlere aktarıyorum. 

 

                Yunus Emre’nin Şiir Dili

 

“Ben gelmedim dava için,

Benim işim sevi için.

Dostun evi gönüllerdir

Gönüller yapmaya geldim.”

Sevgili Yunus dostları,

Çağları aşan gür sesiyle yedi yüzyıl ötelerden seslenir Yunus Emre bize. Bu ses ki, hiç kocamamış; bu ses ki, hiç yorulmamış. Bu akşam biz, bu sesin sırrına ermeye geldik.

Hepiniz hoş geldiniz!

Yunus Emre, Hoca Ahmed Yesevî ile başlayan Tasavvuf Şiiri geleneğini özgün bir söyleyişle yeniden ortaya koymuş, Anadolu'da Türk Tasavvuf şiirinin öncüsü olmuştur. Yunus Emre’nin yaşadığı dönem, (13.yy-14. yy) edebiyat dilinde Farsçanın, ilim dilinde Arapçanın hakim olduğu; Selçuklu Devleti’nin resmi dilinin Farsça olduğu bir dönemdir.

Âşık Paşa, Garipname adlı eserinde bu durumu şöyle ifade eder:

“Türk diline kimesne bakmaz idi,

Türklere hergiz gönül akmaz idi.

Türk dahi bilmez idi bu dilleri,

İnce yolu, ol ulu menzilleri.”

İşte böyle bir dönemde Yunus Emre; Anadolu’ya yerleşen, fakat henüz bir “yazı diline” sahip olmayan Oğuz boylarının konuştukları, farklı ağız özellikleri taşıyan dil üzerinden yeni bir şiir dili kurmuş, bu dilin yazı diline dönüşmesini sağlamıştır.

İnancı, yaşayışı, dünya görüşü bakımından Anadolu insanının bir parçası olan Yunus Emre, yaşayan dilde var olan Arapça, Farsça sözcükleri ve tasavvuf terimlerini de kullanmıştır. Fakat o, bu sözcükleri Türkçenin söyleyiş özelliklerine uydurmayı başarmıştır. Şiir dilini halkın kullandığı atasözü, deyim ve kavramlarla zenginleştirerek şiirinin halk toplulukları tarafından benimsenmesini sağlamıştır.

Yunus Emre, halkın diliyle söylenemez sanılan yüksek duygu ve düşünceleri halkın diliyle ustaca söyleme sırrına ermiştir.

“Yunus ne hoş demişsin

Bal ü şeker yemişsin.

Ballar balını buldum

Kovanım yağma olsun.”

diyen şair, Tasavvuftaki Vahdet-i Vücut (varlığın birliği) düşüncesini en yalın biçimiyle anlatırken Türkçenin de ”balını“ çıkarmayı bilmiştir. Onun şiirlerindeki yalınlık, Süleymaniye ve Selimiye kubbelerindeki yalınlıkla özdeştir.

Biz onun şiirlerinde, zamana karşı “yenilmez olanı”; insan sevgisini, dostluğu, kardeşliği, samimiyeti buluruz. O, sesini yükseltmeden sözünü yükseltmeyi bilmiş bir şairdir.

Sözlerimi onun bir çağrısıyla bitirmek istiyorum.

“Gelin tanış olalım

İşi kolay kılalım

Sevelim sevilelim

Dünya kimseye kalmaz”

“Melahat ÖZKAN”

 

Yazıya ifade bırak !
Okuyucu Yorumları (4)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve silifkesesimiz.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Emin Güleç
(20.01.2024 20:07 - #1206)
Yunus Emre'nin; yüzyıllar sonra, anlaşılır yalın Türkçe dilini kullanarak, günümüz özgün şairlerine ilham etmesinin unutulmaması hususunda da dikkatlerimizi çeken açıklamalar, şiirler, türküler, ilahilerle onurlandım. Vakıf Başkanı, Halk Eğitim Başkanlığı tasavvuf müziği topluluğuna çok teşekkür ediyoruz
Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve silifkesesimiz.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
(0) (0)
Süleyman uçan
(20.01.2024 22:14 - #1208)
Bu güzel ozan Şair ve insanları etkinliklerle anmak program düzenlemek taktire şayan dır. Sizlere teşekkür ediyorum. Yunus Emre ve diğer Şairlerimizin rahmet ve saygıyla anıyoruz
Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve silifkesesimiz.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
(0) (0)
Kasım Bedir
(22.01.2024 22:30 - #1223)
Bizim YUNUS dilinde gönlünde özünde birçok zenginlik barındıran bir değer. Etki gücü çağları ve coğrafyaları aşarak bütün insanlığı kucaklayan bir ozan. Keşke her sözünü besteleyip insanımıza duyurabilsek. Bu arada programın gerçekleşmesinde büyük emeği olan siz değerli dostlara ve ekibinize teşekkürler
Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve silifkesesimiz.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
(0) (0)
Tevfik Ovacık
(24.01.2024 11:41 - #1232)
İçinde olmak isteyip de bulunamadığım muhteşem etkinkinligin Muhteşem kalemi. Yazınla etkinliğin balını tattım. Yunusu memleketimizde dile getirmek , yörük topraklarında can bulması,ortamı bizlerle bizleri paydaş haline getirmenizle mutlu oldum. Silifke çok önemli etkinliklerle farklı boyutlara yolculuk yapıyor. Kültür kenti Silifke yaşam içinde derinleşiyor.
Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve silifkesesimiz.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
(0) (0)
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır, sitemizi kullanarak çerezleri kabul etmiş saylırsınız.

deneme bonusu deneme bonusu https://playdotjs.com/ deneme bonusu veren bahis siteleri deneme bonusu veren siteler youtube mp3